Dil, insanlar arasında anlaşmayı sağlayan doğal bir araç, kendisine özgü kuralları olan ve ancak bu kurallar içerisinde gelişen canlı bir varlık, temeli tarihin bilinmeyen dönemlerinde atılmış bir gizli anlaşmalar düzeni, seslerden örülmüş toplumsal bir kurumdur. Dil; son şeklini almış, belli bir kalıba dökülmüş ve donmuş bir varlık değildir. Durağan değildir. Dilde durmak bilmeyen bir hareketlilik vardır. Bu hareketlilik sayesinde dil, toplum ihtiyaçlarına …
Edebiyat ve Felsefe/ Edebiyat ve Psikoloji (12. SINIF 1. ÜNİTE)
EDEBİYAT VE FELSEFE Edebiyat; duygu ve düşüncelerin estetik haz uyandıracak bir şekilde sözlü veya yazılı olarak ifade edilmesi sanatıdır. Felsefe ise var olanların varlığı, kaynağı, anlamı ve nedeni üzerine düşünme ve bilginin bilimsel olarak araştırılması olarak tanımlayabileceğimiz bir düşünce sanatıdır. Edebiyat-felsefe ilişkisinin temeli, öncelikle her ikisinin de bir tür insan faaliyeti olmasına dayanır. Edebiyat yaratma, …
Cumhuriyet Döneminin İlk Yıllarında Şiir (11. SINIF 3. ÜNİTE)
(Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatında birçok edebi topluluk ortaya çıkmıştır özellikle de şiir anlamında. Fakat bu ünitede MEB 11. sınıf müfredatı çerçevesinde ”Cumhuriyet’in ilk yıllarında şiir” ele alınmaktadır.) Millî Edebiyat Dönemi’nde başlayan edebî eserlerde millî değerlerin işlenmesine Cumhuriyet’in ilk yıllarında devam edilmiştir. Şiirde temel olan konu yine memleket olmuştur. Şiirde millî duyarlılığa önem verilmiş, milli …
Millî Edebiyat Dönemi Şiiri (11. SINIF 3. ÜNİTE)
Millî Edebiyat Dönemi 1911’de Genç Kalemler dergisi ile başlatılan “Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı’nın ortaya çıktığı 1923 yılına kadar devam eden edebî sürecin adıdır. Ali Canip Yöntem, Ömer Seyfettin ve Ziya Gökalp’in Genç Kalemler dergisinde savundukları Yeni Lisan Hareketi ile başladı. Dilde sadeleşme, şiirde aruzun yerine hece vezni, içerikte halkın sorunları ve yerli yaşam Millî Edebiyat Dönemi’nin temelini oluşturur. Bu dönemde Türk …
Fecri Ati Dönemi’nde Şiir – Saf Şiir (11. SINIF 3. ÜNİTE)
Fecriati topluluğu, belli ilkeler etrafında bir araya gelen edebi topluluktur. Fecriaticiler eski edebiyatın yerine yeni bir edebiyat oluşturmak istemişlerdir. Ancak istedikleri gibi köklü değişiklikler yapamamış, her ne kadar servetifünuna tepki niteliğinde ortaya çıksalar da servetifünun edebiyatının devamı olmaktan öteye gidememişlerdir. Ancak edebiyatımızda ilk edebi topluluk olarak tarihe geçmişler ve servetifünun ile milli edebiyat arasında köprü …
Servet-i Fünun Dönemi’nde Şiir (11. SINIF 3. ÜNİTE)
Servetifünun dergisinin yazı işleri idaresine Tevfik Fikret’in gelmesiyle (1896) bu dergi etrafında toplanan ve aynı sanat anlayışını paylaşan sanatçıların oluşturduğu edebiyata Servetifünun Edebiyatı (Edebiyatı cedide) denir. Fransız edebiyatı örnek alınmıştır. ”Sanat için sanat.” anlayışı benimsenmiştir. Dönemdeki siyasi baskılar sebebi ile vatan, hak, hukuk, hürriyet gibi konulara değinilmemiş, bireysel konular işlenmiştir. Aşk, doğa, umutsuzluk, hayal …
Tanzimat Dönemi’nde Şiir (11. SINIF 3. ÜNİTE)
13. yüzyıldan başlayarak divan şiiri adı altında köklü bir geleneğe sahip olan Türk şiiri büyük şairlerin eserleriyle önemli bir başarı yakalamıştır. 19. yüzyıla geldiğimizde ise divan edebiyatının katı kuralları yıkılmaya başlamıştır. Tanzimat Dönemi yüzümüzü tamamen Batı’ya çevirdiğimiz bir edebi dönemdir. Toplumsal olarak yaşanan değişimler ister istemez zihniyetten bağımsız düşünemeyeceğimiz edebi eserleri de etkilemektedir. Hayatın çeşitli …
Cumhuriyet Dönemi’nde Hikâye (1940-1960) 11. SINIF 2. ÜNİTE
Türk edebiyatında 1940-1960 yılları arasında hikâye, belirli bir süreç içerisinde evrilmiş ve çeşitli değişimler yaşamıştır. Bu dönem, Türkiye’de toplumsal ve siyasi değişimlerin yanı sıra edebi akımların etkisi altında geçmiştir. 1940’lı yıllarda edebiyatın üzerinde sosyal realizm etkisi önemlidir. Yazarlar genellikle toplumsal gerçekçiliği ve sınıf çatışmalarını ele almışlardır. Cumhuriyet Dönemi’nin 1940-1960 yılları arasında I. Dünya Savaşı sonrasında …
Cumhuriyet Dönemi’nde Hikâye (1923-1940) 11. SINIF 2. ÜNİTE
Cumhuriyet Dönemi, 1923’te Cumhuriyet’in ilan edilmesiyle başlayan Türk edebiyatı dönemidir. Günümüzde de devam etmektedir ve güçlü temsilcileri bulunmaktadır. Bu dönemde birçok farklı türde eser verilmiştir. Hikâye de bu türlerin arasındadır. Bildiğimiz gibi hikâye (öykü) yaşanması mümkün olayların yer, zaman ve kahramanlar çevresinde anlatıldığı metin türüdür. Türk edebiyatına yabancı bir tür değildir. Her ne kadar şu …
Edebi Akımlar (11. SINIF 1. ÜNİTE)
Belli bir tarihsel süreçte edebiyatı, tür ve yazarın milliyeti bakımından herhangi bir ayrım olmadan şekilsel ve içerik olarak etkileyen belli üslup, duygu ve düşünce dizisine edebiyat akımı veya edebi akım denir. Edebî akımlar, aynı görüşte/anlayışta olan sanatçıların bir araya gelerek, belirledikleri ilkeler doğrultusunda yapıt ortaya koymalarıyla ortaya çıkmış edebî anlayışlardır. Edebiyat akımlarının oluşmasında toplumsal değişmeler ve gelişmeler, bilimsel ve …
Edebiyat ve Toplum İlişkisi (11. SINIF 1. ÜNİTE)
Her edebi eser hangi dönemde üretilmiş olursa olsun, bir toplumun içinde oluşur. Onu üreten sanatçı toplumun bir parçasıdır. Doğal olarak üretilen eser de sanatçısından bağımsız olarak düşünülemez. Çünkü eserin konusu ne olursa olsun bir edebiyatçı var olanı ya da olmayanı kendi süzgecinden geçirerek anlatır. Bu sebepledir ki her eser içinde oluştuğu toplumun izlerini taşır. Üretilen …
Masal (10. SINIF 1. ÜNİTE)
Halkın ortak yaratısı olarak ağızdan ağıza, kuşaktan kuşağa aktarılan, cin, peri, dev gibi olağanüstü kişileri de olan, olağanüstü olaylara yer veren, genellikle bir tekerlemeyle ya da bir varmış, bir yokmuş gibi bir sözle başlayan bir tür halk öyküsüdür masal. İnsanlığın uzun geçmişine dayanır. Sözlü gelenekte oluşmuş ve nesilden nesle aktarılmış, yazılı forma geçtiğinde popülerlik kazanmıştır. …












