LİRİK ŞİİR
Lirik şiir, duyguların içli bir şekilde anlatıldığı şiirlerin genel adıdır. Lirik şiirler aşk, ayrılık, acı, özlem, ölüm, sevinç gibi konular üzerine yazılan şiirlerdir.
Örnek:
Şimdi sen kalkıp gidiyorsun. Git
Gözlerin durur mu onlar da gidiyorlar. Gitsinler.
Oysa ben senin gözlerinsiz edemem bilirsin
Oysa Allah bilir bugün iyi uyanmıştık
Sevgideydi ilk açılışı gözlerimizin sırf onaydı
Bir kuş konmuş parmaklarıma uzun uzun ötmüştü
Bir sevişmek gelmiş bir daha gitmemişti
Yoktu dünlerde evelsi günlerdeki yoksulluğumuz
Sanki hiç olmamıştı
…
Cemal Süreya
Yeşil pencerenden bir gül at bana,
Işıklarla dolsun kalbimin içi.
Geldim işte mevsim gibi kapına
Gözlerimde bulut, saçlarımda çiğ.
Açılan bir gülsün sen yaprak yaprak
Ben aşkımla bahar getirdim sana;
Tozlu yollarından geçtiğim uzak
İklimden şarkılar getirdim sana.
Ahmet Muhip Dranas
EPİK ŞİİR
Kahramanlık, savaş, yiğitlik, vatan sevgisi gibi konuların işlendiği şiirlere epik şiir denir.
Örnek:
Şehitler, Kuvâyi Milliye şehitleri,
mezardan çıkmanın vaktidir!
Şehitler, Kuvâyi Milliye şehitleri,
Sakarya’da, İnönü’nde, Afyon’dakiler
Dumlupınar’dakiler de elbet
ve de Aydın’da, Antep’te vurulup düşenler,
siz toprak altında ulu köklerimizsiniz
yatarsınız al kanlar içinde.
Şehitler, Kuvâyi Milliye şehitleri,
siz toprak altında derin uykudayken
düşmanı çağırdılar,
satıldık, uyanın!
Biz toprak üstünde derin uykulardayız,
kalkıp uyandırın bizi!
uyandırın bizi!
Şehitler, Kuvâyi Milliye şehitleri,
mezardan çıkmanın vaktidir!
Nazım Hikmet
Bizde süngü yok
Bir hayret kızıllığı akardı üstümüzden
Dehşetten daha çok
Durduk , süngüsü düşmanın pırıl pırıl,
Önümüze çıktı bir gündüz, bir gece
Korku değil haşa
Bir büyük düşünce.
DİDAKTİK ŞİİR
Herhangi bir konuda öğüt ya da bilgi veren, bir bilimin yöntemini ya da bir sanat eserinin güzel taraflarını öğreten şiirlere didaktik şiir denir. Didaktik şiirler, öğretici şiirlerdir.
Örnek:
Dostum diye inanıp sır söyleme sakın
Ne kadar olsa da güvenilir ve yakın
Sırrın sende bile durup gizlenmezken
Durur mu hiç dostunda, iyi düşün.
Edip Ahmet Yükneki
İnsanlığa dürüst davran
İnsan küçük büyük evran
İnsanlara hakça davran
Koltuk sana baki değil
Yunus Emre
PASTORAL ŞİİR
Doğayı ve doğal güzellikleri konu alan şiirlere pastoral şiir denir. Pastoral şiirlerde kır, dağ, deniz, köy hayatı, çoban, manzaralar vb. gibi kavramlara duyulan sevgi ya da özlem anlatılır.
Örnek:
Derinden derine ırmaklar ağlar,
Uzaktan uzağa çoban çeşmesi,
Ey suyun sesinden anlayan bağlar,
Ne söyler şu dağa çoban çeşmesi.
Faruk Nafiz Çamlıbel
Havalar güzel gidiyor
Sen de çiçek açtın erkenden
Küçük zerdali ağacım,
Aklın ermeden.
Cahit Külebi
SATİRİK ŞİİR
Bir kişiyi, bir durumu ya da bir olayı eleştiren şiirlere satirik şiir denir.
Söylersin de söz içinde şaşmazsın
Helali haramı yersin seçmezsin
Nasibin kesilir de sular içmezsin
Akar çaylar senin olsa ne fayda
Pir Sultan Abdal
Bu sofracık efendiler ki yenmek üzere tam hazır,
Huzurunuzda titriyor- şu milletin hayatıdır;
Şu milletin ki mustarip ve ölmeden ağır ağır
Fakat sakın çekinmeyin, yiyin, yutun hapır hapır
Yiyin, efendiler, yiyin bu han-ı iştiha sizin
Doyunca, tıksırınca, çatlayıncaya kadar yiyin!
Tevfik Fikret
DRAMATİK ŞİİR
Eski tiyatroda kullanılan şiir türüdür. Tiyatro metinlerinin şiir haline getirilmiş şeklidir dramatik şiir.
Mervan- Sanki tufan bulutunda yıldız Kim şu mahşerde kalan şehzade? Bütün etrafım düşman sarmış, Beni kurtar, diye haykırdı! Aziz – O silâhlı kız kim oluyor öyle? Acaba nereden koştu, geldi? Meğer ordumda melekler varmış, Bana Allah için imdat etti, yetişti. Abdülhak Hamit Tarhan
