Duygu, düşünce ve haberi yargı bildirerek anlattığımız söz grubuna cümle denir. Cümleler anlamına, yapısına, yüklemin yerine ve türüne göre gruplara ayrılırlar. Cümle çeşitleri aynı zamanda bir soru köküdür unutmayın. ( Hangi cümle yüklemin yerine göre farklıdır? Hangi cümle yüklemin türüne göre farklıdır? gibi) Sorunun sizden ne istediğine dikkat etmeniz gerekir bu nedenle cümle çeşitlerini …
SIFAT TAMLAMASI- İSİM TAMLAMASI (10. SINIF, TYT)
Bir ismi diğerlerinden ayırt etmek için başka bir sözcükle (bu bir sıfat, zamir ya da isim olabilir) anlam ilişkisi kurarak oluşturduğumuz söz öbeklerine tamlama denir. En az iki sözcükten oluşan tamlamaların iki ögesi vardır. Tamlamada açıklanan isme ”tamlanan” onu açıklayan, belirten sözcüğü de ”tamlayan” denir. sarı kazak ( sarı: tamlayan, kazak: tamlanan) kalemin ucu ( kalemin: …
Fiilimsi (10. SINIF, TYT)
Fiilimsiyi anlatmadan önce biraz ”fiil” i anımsayalım. Bildiğimiz gibi iş, oluş, hareket ya da durum bildiren ve ”-mek/-mak” mastar eki alabilen sözcüklere fiil ya da eylem diyoruz. Koşmak, yürümek, oynamak, uyumak, gülmek vb. gibi. Fillimsi ise adı üzerinde fiil gibi olandır. Fiil kök ya da gövdesinden türeyen ancak aldığı eklerle fiil olma özelliğini kaybeden ve …
Hikâye (10. SINIF 2. ÜNİTE)
DEDE KORKUT HİKÂYELERİ Asıl adı: Kitab-ı Dedem Korkut Alâ Lisan-ı Taife-i Oğuzân (Oğuzların Dilinden Dedem Korkut’un Kitabı)’dır. Anonim halk edebiyatı ürünüdür. 14. Yüzyıllarda halk arasında anlatılagelmiş ve 15. yüzyılda bilinmeyen bir kişi tarafından yazıya geçirilmiştir. 1 ön söz ve 13 hikâyeden oluşur. Hikâyeler birbirinden bağımsızdır. Birbirini tamamlayan olaylar, ortak kişiler, konuların işleniş tarzı bu on …
İslâmiyet’in Kabulünden Önce Türk Şiiri (10. SINIF 3. ÜNİTE)
İslâmiyet öncesi Türk şiiri Orta Asya’nın geniş bozkırlarında göçebe bir yaşam süren Türk topluluklarının kültürel, sosyal ve dini yapılarından derin bir şekilde etkilenmiştir. Göçebelik kültürünün etkisi ile bu dönem şiiri büyük ölçüde sözlü geleneğe dayanır. Ozan, kam, baksı gibi adlarla anılan din adamları, ilk şairler, şiirlerini ezgiyle ve doğaçlama şekilde halk arasında söylerlerdi. Bu şiirler …
UYAK (KAFİYE)- REDİF ÇALIŞMA KÂĞIDI
Aşağıda verilen şiirlerdeki uyak türünü ve uyak şemasını bulunuz. 1.İmtisâl-ü cahidu fillah olupdur niyyetim Din-i İslam’ın mücerred gayretidir gayretim. 2.Rızkunı tahsîl içün sa’y eyle sen sarf it emek Çünki deryâlar bile âtıllara virmez semek 3.Seher vakti çaldım yârin kapısın Baktım yârin kapıları sürmeli Boş bulmadım otağının yapısın Çıkageldi bir gözleri sürmeli …
Eleştiri (9. SINIF)
Bir metin türü olarak eleştiri edebi bir eserin ayrıntılı bir şekilde incelendiği, değerlendirildiği ve yorumlandığı metinlerdir. Eleştiri yalnızca bir eseri beğenmek ya da beğenmemekle sınırlı kalmaz aynı zamanda eserin dilini, temasını, yapısını, karakterlerini, dil kullanımını, sembolizmini ve daha birçok yönünü derinlemesine inceler. Edebi eleştiri metinleri eserin sanatsal değerini ölçmek ve bu eseri daha geniş bir …
Anı / Gezi Yazısı (9. SINIF)
ANI Bir yazarın, şairin, sanatçının geçmişteki bir deneyimini, gözlemini veya duygusal anını yazıya döktüğü türde bir yazı türüdür. Anı, kişisel yaşantıya dair izlenimlerin ve belli bir olayın yazarın bakış açısıyla anlatıldığı metinlerdir. Bu tür, çoğu zaman bir bireyin hayatında önemli bir yeri olan bir olay, insan ya da dönemi konu alır. Yazar, yaşadığı olayları anlatırken …
İNFOGRAFİK METİN
İnfografik metinler genellikle verileri, bilgileri veya hikâyeleri görsel biçimde sunan; grafik unsurlar (grafikler, çizimler, simgeler vb.) ile desteklenen içeriklerdir. Bu görsel ögeler metinle birleşerek izleyiciye bilgiyi daha hızlı ve etkili bir şekilde aktarır. İnfografik metin, bu görsel ögelerle birlikte birlikte kullanılan açıklamalar, başlıklar, alt başlıklar, veri açıklamaları veya kısaca bilgiyi yazılı olarak sunan metin kısmıdır. …
Hikâye
Yaşanmış ya da yaşanması mümkün olayları gerçekçi bir şekilde yer, zaman ve kişiler çevresinde anlatan kısa metin türüne hikâye(öykü) denir. Öyküyü roman türünden ayıran en önemli özellik romana göre daha kısa olmasıdır. Tabii ki buna bağlı olarak da şahıs kadrosu az, mekân sınırlı, yaşandığı zaman dilimi de kısadır. Hikâye edebi bir metindir bu nedenle estetik …
Anlatım Biçimleri (9. SINIF, TYT)
Duygu ve düşüncelerimizi, tasarladıklarımızı aktarırken belli bir amacımız bulunur. Söyleyeceklerimizi amacımıza göre biçimlendiririz. Amacımız değiştikçe anlatım biçimimiz de değişir. Anlatım biçimleri bir düşüncenin okura nasıl iletildiğini belirleyen yöntemlerdir. Bir metin oluştururken amaç bilgi vermek ise açıklayıcı anlatım, bir düşünceye ikna etmek veya bir konuda kişisel görüşler dile getirilmek isteniyorsa tartışmacı anlatım, amaç bir olay aktarmaksa …
Düşünceyi Geliştirme Yolları (9. SINIF, TYT)
Düşünceyi geliştirme yolları bir metinde anlatılan veya anlatılmak isteneni zenginleştirmek, daha iyi ifade etmek, daha anlaşılır hale getirmek ve detaylandırmak için kullanılır. Bir düşünce metni kaleme almak istediğinizde okura vermek istediğiniz bilgiyi etkileyici bir şekilde aktarmak için düşünceyi geliştirme yollarına ihtiyacımız vardır. Örneğin ”Türkiye’de kitap okuma oranları” ile ilgili bir deneme yazmak istediğinizde ülkemizdeki kitap …